Partiküllerin İnsan Sağlığı Üzerindeki Etkisi
Artan hava kirliliği nedeniyle, partiküllerin insan sağlığı üzerindeki etkileri daha detaylı bir şekilde tartışılmaya başlanmıştır. Sonuçlar, partikül maddenin, solunum hastalıkları ve kanserlere neden olan ciddi bir sağlık riski olduğunu göstermektedir. Genel havalandırma için hava filtreleri, binalarda ısıtma, havalandırma ve klima uygulamalarında geniş çapta kullanılmaktadır. Hava filtreleri, partikül madde konsantrasyonunu azaltarak iç mekan hava kalitesini artırır ve böylece insan sağlığını önemli ölçüde korur.
Atmosferdeki 10 μm’den büyük partiküller çok hızlı bir şekilde çöker ve yalnızca kaynağın yakınında güçlü rüzgarla havada kalabilirler. Bazı hafif lifler istisna olmakla birlikte, büyük çaplarına rağmen havada daha uzun süre kalabilirler. Çoğu 10 μm çapından büyük partikül, uygun aydınlatma ve kontrast durumunda çıplak gözle görülebilir. Normal koşullarda, minimum görünür parçacık çapı 30 μm ve üzerindedir.
5 ila 10 μm çapındaki veya daha büyük partiküller, üst solunum yolunda ayrılır ve hapsedilir. Ara boyuttaki partiküller akciğerlerin hava kanallarında çöker, ardından yutulur veya öksürülür. 2,5 ila 5 μm çapındaki partiküllerin insan akciğerlerinde tutulma olasılığı yüksektir ve akciğerlerin derinliklerine düşmeden üst solunum yoluna geri döner. 1 ila 2,5 μm çapındaki partiküller bronşlarda tutulur ve insan sağlığına risk oluştururlar. 1 μm ve altındaki partiküller, alveollerin hücre zarlarından gelen kan akışını engelleyecek kadar küçüktürler.
Partiküllerin HVAC Ekipmanları Üzerindeki Etkisi
HVAC (Isıtma, Havalandırma ve Klima) sistemleri, konforlu ve sağlıklı bir iç mekan ortamının sürdürülmesinde temel öneme sahiptir. Ancak, partiküler ve partikül madde (PM) gibi hava yoluyla bulaşan kirleticiler, performanslarını ve enerji verimliliklerini önemli ölçüde engelleyebilir; bu da etkili filtreleme ve bakımın gerekliliğini vurgular.
Bobin Üzerinde Toz Birikimi: Zamanla, partiküller evaporatör ve yoğuşturucu serpantinleri üzerine yerleşebilir. Bu bobinler üzerinde toz ve döküntü biriktiğinde yalıtkan görevi görerek ısı değişim verimliliğini azaltır. Bu azalan verimlilik, sistemin istenen iç ortam sıcaklığına ulaşmak için daha fazla ve daha uzun süre çalışması gerektiği anlamına gelir ve bu da daha yüksek enerji tüketimine yol açar.
Hava Kanallarında Birikim: Hava kanallarında biriken toz ve partiküller sadece hava akışını azaltmakla kalmaz, aynı zamanda potansiyel bir sağlık riski oluşturur. HVAC sistemi çalıştıkça, bu kirleticileri yaşam veya çalışma alanına yeniden sokabilir, IAQ(İç hava kalitesi)’yi tehlikeye atabilir ve özellikle solunum yolu rahatsızlıkları olan kişiler için potansiyel sağlık riskleri oluşturabilir.
Ekipman Ömrü ve Aşınma: Partiküllerin fanlar ve motorlar gibi kritik bileşenlerde birikmesi, erken aşınmaya neden olabilir. Bu sadece sistemin verimliliğini azaltmakla kalmaz, aynı zamanda maliyetli tamir veya değişimlere yol açabilir.
